Mart 09, 2021 | 04:37 /
Akademik Tofiq Nağıyev AMEA-nın vitse-prezidenti, AAK RH-nin üzvü, Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Redaksiya Heyətinin məsul katibi və “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzinin direktorudur.
Alimin elmi fəaliyyətinin əsas istiqaməti qaz fazada hidrogen-peroksidlə koherent sinxronlaşdırılmış oksidləşmə reaksiyaları nəzəriyyəsi və eksperimentlərin tətbiqi ilə təsdiqini tapmış mühüm nəticələrlə bağlıdır. Akad. T.Nağıyev kimyəvi və biokimyəvi reaksiyaların koherent sinxronlaşmasının makrokinetik nəzəriyyəsinin müəllifidir. O, kimyəvi interferensiya və determinant tənlik təyin etmişdir. Kimyaçı alimin son illərdəki elmi-tədqiqat işləri biomimetik katalizin ən yeni sahəsi ilə bağlıdır. Akad. T.Nağıyevin təklif etdiyi yeni HO΄2 – asılılıqlı elementar reaksiyalar onun fundamental elmi nailiyyətləri sırasında mühüm yer tutur: atmosfer azotunun oksidləşdirici fiksasiyası (“Nağıyev effekti”) qoşulmuş dehidrogenləşmə, epoksidləşmə, hidroksilləşmə və metanın metanola, formaldehidə və hidrogentərkibli qaza oksidləşməsi reaksiyalarının tədqiqinə imkan vermiş, nəticələr mütəxəssislər tərəfindən tanınmışdır. Kimyəvi və biokimyəvi sistemlərdə kimyəvi enerjinin toplanması prinsipinin öyrənilməsi sahəsində çox işlər görülmüş, onun rəhbərliyi ilə yeni analitik sistemlər olan biomimetik sensorlar yaradılmışdır.
Akademik Tofiq Nağıyevin rəhbərliyi ilə 24 fəlsəfə doktoru və 1 elmlər doktoru yetişdirilmişdir. O, 500-dən artıq elmi əsərin, 42 patent və müəlliflik şəhadətnaməsinin, 5 monoqrafiyanın müəllifidir. Əsərlərinin bir çoxu xaricdə çap olunmuş, “Химическое сопряжение” (“Наука”, 1989, Moskva), “Hidrogen peroksidlə koherent-sinxronlaşmış oksidləşmə reaksiyaları” monoqrafiyaları (“Elsevier”, Amsterdam, 2007) nəşr edilmişdir. Akad. T.Nağıyevin rəhbərliyi ilə 2004–2020-ci illərdə “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası”nın xüsusi cildi (Azərbaycan və rus dillərində) və çoxcildli universal ensiklopediyanın 9 cildi nəşr edilmişdir.
Görkəmli alim “Rəşadətli əməyə görə” medalı, “Şöhrət” ordeni və “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi” medalı ilə təltif olunmuş, Azərbaycanın Dövlət mükafatına layiq görülmüşdür.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti akademik Tofiq Nağıyevin Azərbaycanda kimya elminin inkişafındakı xidmətlərini, ölkəmizi bu sahədə beynəlxalq miqyasda yüksək səviyyədə təmsil edən görkəmli alimin Azərbaycan Milli Ensiklopediyasının nəşrindəki uğurlu fəaliyyətini nəzərə alaraq onu 5 mart 2021-ci il tarixli sərəncamı ilə “Şərəf” ordeni ilə təltif etmişdir.
“Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzinin kollektivi bu kollektivə 2004-cü ildən uğurla rəhbərlik edən direktoru – AMEA-nın vitse- prezidenti, Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Redaksiya Heyətinin məsul katibi, Dövlət mükafatı laureatı akademik Tofiq Hağıyevi “Şərəf” ordeni ilə təltif edilməsi münasibəti ilə təbrik edir.